SUKCESY MODY PAENULI
Moda paenuli odnosiła takie sukcesy, że w latach 180—192 stała się ubiorem obowiązującym na przedstawienia teatralne i cyrkowe w Rzymie, a w IV w. weszła do oficjalnych ubiorów senatorów, adwokatów w sądzie i in. Od IV w. paenula była kapłańskim ubiorem chrześcijan. Uszyta z białej wełny, miała purpurowe clavi i nosiła nazwę casula lub planeta. Od paenuli pochodzi krój ornatu kościelnego o formie owalnej, używany w średniowieczu.Rzymskie ubiory kobiece z okresu przejściowego, od republiki do pierwszych lat cesarstwa, wykazywały duże podobieństwo do greckich szat z okresu klasycznego. Tuniki, używane przez kobiety, były z cienkiej wełny, często przędzionej i tkanej w domu, okrycia zaś w kształcie i wielkości zbliżone były do niewielkiej wczesnej togi męskiej.