NA NAJWIĘKSZĄ UROCZYSTOŚĆ

Ubiorem przeznaczonym na największą uroczystość, którą w Rzymie wynagradzano zasługi zwycięskiego wodza po pomyślnym zakończeniu wojny, była tunika i toga z purpurowej tkaniny z ozdobami haftem złotym, w której brał on udział w pochodzie tryumfalnym. Najdawniejsze ubiory tryumfalne nie były własnością wodza, lecz wypożyczano je ze świątyni Jowisza na Kapitolu. Toga pieta i tunica palmata, należące do tego ubioru, były sporządzone z tkaniny wełnianej, barwionejpurpurą i wyszywanej złotem. O ornamentach wczesnej togi i tuniki tryumfalnej nie posiadamy wiadomości prócz nazwy techniki zdobienia, tj. haftu (toga, tunica pieta). Zabytki sztuki,jak np. płaskorzeźbione dyptyki konsularne z kości słoniowej, przedstawiają ubiory tryumfalne późnego okresu z ciężkim ornamentem z V i VI w. Zapewne jednak wczesna toga tryumfalna, pomimo zdobienia haftem, mogła mieć układ podobny do zwykłej togi męskiej białej lub toga praetexta.